Immunoglobuliny, zwane przeciwciałami, to niezwykle istotne białka, biorące udział w obronie organizmu przed patogenami i toksynami. Badanie poziomu przeciwciał ma szczególne znaczenie w diagnostyce chorób zakaźnych. Zrozumienie działania immunoglobulin jest ważne również w kontekście diagnozowania nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych. W tym wpisie wyjaśnimy, czym są nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne i pomiar których przeciwciał stosuje się w ich rozpoznawaniu.
Czym są przeciwciała
Przeciwciała to białka wytwarzane przez komórki układu odpornościowego po kontakcie z obcym dla organizmu antygenem. Chociaż wszystkie przeciwciała biorą udział w reakcjach odpornościowych, mogą mieć odmienne specjalizacje w zależności od ich typu (np. IgG, IgM, IgA, IgE, IgD), co pozwala na bardziej zróżnicowane odpowiedzi immunologiczne. W sumie opisano pięć klas przeciwciał, które różnią się od siebie właściwościami biologicznymi:
- Przeciwciała klasy IgG (immunoglobuliny typu G)
To najtrwalszy i najliczniejszy typ przeciwciał, który stanowi około 75% wszystkich immunoglobulin w organizmie. Neutralizuje toksyny, eliminuje patogeny i wspiera pamięć immunologiczną. Jako jedyny przechodzi przez łożysko, chroniąc noworodka przed infekcjami. Ponadto immunoglobuliny G leżą u podstaw nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej.
- Przeciwciała klasy IgA (immunoglobuliny typu A)
Znajdują się głównie w błonach śluzowych dróg oddechowych i układu pokarmowego oraz w wydzielinach, takich jak ślina, łzy czy mleko matki. Stanowią pierwszą linię obrony, zapobiegając wnikaniu patogenów do organizmu.
- Przeciwciała klasy IgM (immunoglobuliny typu M)
To pierwsze przeciwciała wytwarzane przez organizm w odpowiedzi na czynniki zakaźne. Mają za zadanie szybkie rozpoznawanie patogenów i ich eliminację. Przeciwciała w klasie IgM są szczególnie ważne w początkowej fazie odpowiedzi immunologicznej.
- Przeciwciała klasy IgE (immunoglobuliny typu E)
Są związane głównie z reakcjami alergicznymi i obroną przed pasożytami. Gdy organizm napotyka alergeny (np. pyłki, roztocza czy niektóre pokarmy), przeciwciała IgE wywołują reakcje, które mogą prowadzić do objawów alergii, takich jak katar sienny czy astma.
- Przeciwciała klasy IgD (immunoglobuliny typu D)
Obecne w niewielkich ilościach we krwi i w dużych ilościach na powierzchni komórek B, które są kluczowe w produkcji przeciwciał. Rola przeciwciał IgD nie jest do końca jasna, ale uważa się, że mogą one mieć znaczenie w regulacji odpowiedzi immunologicznej.
Jak powstają nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne
Nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne, powszechnie określane jako nietolerancje pokarmowe, są uważane za efekt przewlekłego stanu zapalnego w jelitach. Taki stan prowadzi do zwiększonej przepuszczalności jelit, co umożliwia przedostawanie się dużych, niestrawionych cząsteczek pokarmowych do krwiobiegu. Te białkowe alergeny, które trafiają do układu krążenia, pobudzają układ odpornościowy do produkcji specyficznych przeciwciał klasy IgG. Przeciwciała te łączą się z alergenami, tworząc kompleksy immunologiczne, które w normalnych warunkach są eliminowane przez układ odpornościowy. Jeśli jednak ich liczba wzrasta, mogą one gromadzić się w różnych narządach, co jest przyczyną niepożądanych objawów, które mogą się manifestować nawet do 96 godzin po spożyciu pokarmu, na który organizm jest wrażliwy.
Jakie są objawy nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych
Objawy nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych mogą być bardzo zróżnicowane i trudne do zidentyfikowania, ponieważ pojawiają się z opóźnieniem.
Do najczęstszych symptomów należą:
- bóle brzucha, wzdęcia, biegunki lub zaparcia;
- zmęczenie i uczucie ogólnego osłabienia;
- problemy skórne, takie jak trądzik, egzema, wysypki;
- bóle głowy, migreny;
- bóle stawów i mięśni.
Czym się różnią alergie pokarmowe IgE-zależne od nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych
Alergie pokarmowe IgE-zależne i nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne różnią się zarówno mechanizmem działania, jak i objawami. W przypadku alergii reakcje są niemal natychmiastowe lub pojawią się w krótkim czasie po kontakcie z alergenem, a ich objawy mogą być gwałtowne – od pokrzywki, przez obrzęk, aż po wstrząs anafilaktyczny. W przypadku nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych reakcje są znacznie bardziej subtelne i opóźnione. Choć nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne nie zagrażają bezpośrednio życiu, ich przewlekły charakter może znacząco obniżać jego komfort. Z uwagi na to, że objawy nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych mogą pojawić się dopiero po dłuższym czasie od spożycia danego produktu, wiele osób nie łączy ich z konkretnymi pokarmami, co utrudnia diagnozę.
Jaka jest rola przeciwciał IgG4 w nadwrażliwościach pokarmowych IgG-zależnych
Przeciwciała IgG dzielą się na cztery podklasy: IgG1, IgG2, IgG3 i IgG4, z których każda pełni różne funkcje w odpowiedzi immunologicznej. IgG1 i IgG3 są najskuteczniejsze w neutralizowaniu patogenów oraz aktywacji dopełniacza, podczas gdy podklasa IgG2 jest bardziej związana z odpowiedzią na infekcje bakteryjne. Przeciwciała podklasy IgG4 mają właściwości przeciwzapalne, można więc uznać, że chronią organizm przed pojawieniem się stanu zapalnego, z kolei przeciwciała z podklas IgG1, IgG2, IgG3 mają właściwości prozapalne i wywołują nadwrażliwość pokarmową. Około 65% całkowitego IgG stanowi podklasa IgG1.
Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI) podklasa IgG4 nie powinna być wykorzystywana w diagnostyce nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych. Obecność przeciwciał IgG4 może wskazywać raczej na tolerancję na dany alergen. Dlatego wyłączny pomiar poziomu IgG4 nie jest wiarygodnym wskaźnikiem nietolerancji pokarmowej, ponieważ może prowadzić do błędnych wniosków na temat reakcji immunologicznej organizmu na spożywane pokarmy.
Jakie testy służą do diagnostyki nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych
Do diagnostyki nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych najczęściej wykorzystuje się testy oceniające całkowity poziom specyficznych przeciwciał IgG dla różnych produktów spożywczych. Testy te analizują reakcję organizmu na szeroką gamę pokarmów i pozwalają zidentyfikować, które z nich mogą wywoływać przewlekły stan zapalny. Wyniki testów pomagają w opracowaniu diety eliminacyjnej, która ma na celu usunięcie szkodliwych pokarmów z jadłospisu. Jednym z dostępnych na rynku testów diagnostycznych jest badanie myfoodprofile, które umożliwia precyzyjne zidentyfikowanie produktów wywołujących dokuczliwe objawy. Każdy pacjent po wykonaniu testu otrzymuje spersonalizowany przewodnik dietetyczny, który ułatwia wprowadzenie zmian żywieniowych. Tego typu podejście może pomóc w zmniejszeniu przewlekłych objawów i poprawie jakości życia.
Oto kilka powodów, dla których warto rozważyć wykonanie testu na nietolerancje pokarmowe IgG-zależne myfoodprofile:
- Kompleksowość badania – test myfoodprofile umożliwia analizę reakcji organizmu nawet na ponad 200 produktów spożywczych z jednej próbki krwi.
- Czytelność wyników – wyniki testu myfoodprofile są przedstawiane w czytelnej trójkolorowej skali. Kolor czerwony sygnalizuje pokarmy, które powinny być na pewien czas wyeliminowane z diety, żółty wskazuje produkty, które warto ograniczyć w codziennym jadłospisie, natomiast zielony oznacza żywność, która może być spożywana regularnie.
- Indywidualne podejście – każdy pacjent wraz z wynikiem badania otrzymuje osobisty przewodnik dietetyczny, który dostarcza spersonalizowanych informacji na temat nietolerancji pokarmowych, co pozwala na dostosowanie diety do unikalnych potrzeb organizmu. Taki indywidualny plan żywieniowy może pomóc w redukcji objawów związanych z nadwrażliwościami.
- Wiarygodność – testy myfoodprofilesą wykonywane zgodnie z wysokimi standardami laboratoryjnymi, co zapewnia rzetelność wyników.
Podsumowanie
Przeciwciała IgG są naturalnym elementem odpowiedzi immunologicznej, ale mogą także odgrywać rolę w nadwrażliwościach pokarmowych. Testy, takie jak myfoodprofile, pozwalają zidentyfikować produkty wywołujące dokuczliwe objawy i ułatwiają wdrożenie odpowiedniej diety eliminacyjnej. Warto rozważyć diagnostykę nadwrażliwości pokarmowych IgG-zależnych, zwłaszcza jeśli doświadcza się przewlekłych dolegliwości o niewyjaśnionym podłożu.
Opracowano na podstawie:
Immunoglobuliny, https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.166.2.1. Stan z dnia: 8.1.2024.
A. Vaillant i wsp., Immunoglobulin, StatPearls 2022, dostęp online: 10.2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513460/.
0 komentarzy